Türkiye Emekli Astsubaylar Derneği (TEMAD) Genel Başkanı Ahmet Keser günümüzde insanların bireysellikleri ile ön plana çıkmaya çalıştığını belirterek, “İnsanlar herhangi bir topluluğun veya grubun içindeki birey olmak istemiyorlar. Bu da beraberinde mobbingi getiriyor. Teröre verdiğimiz şehit sayısından çok fazla asker kışlalarda yaşamını yitiriyor. Buna çözüm için TSK’da verilen eğitimin insan odaklı olarak değiştirilmesi gerekiyor” dedi. Asker Hakları İnisiyatifi Sözcüsü Tolga İslam ise yılın ilk çeyreğinde 10’dan fazla askerin ihtihar ettiğini yada şüpheli şekilde öldüğünü belirterek, “Yukarıdan aşağıya doğru bir mobbing zinciri var. Askerlik yapan hemen herkesin gözlemlediği bir konu bu. TSK’nın çağdaş ordularda olduğu gibi insan haklarına saygı temelli yaklaşımlara ihtiyacı var” diye konuştu.
TEMAD’ın verilerine göre son 10 yılda intihar eden bine yakın askerin ekonomik ve mobbing uygulamaları nedeniyle yaşamınıa son verirken, 2013’ün ilk üç ayında da yine 10’u aşkın asker intihar veya şüpheli olarak yaşamı yitirdi. Türkiye’deki şüpheli asker ölümlerine ilişkin gazetemize değerlendirme yapan TEMAD Genel Başkanı Ahmet Keser, “TSK içersinde son 10 yılda intihar vakalarının terörle mücadelede verilen şehit sayısından daha fazla olması çok dikkat çekici bir durum. Düşmanların öldürdüğünden daha fazla kışlalarda askerler öldürülüyor yada intihara sürükleniyor” dedi. Askerlikte özel hayatın dahi iki dudak arasında olduğunu ve bunun askerlerde psikolojik baskı yarattığını anlatan Keser, “Doğu bölgesinde görev yapan askerler aylarca ailelerini göremiyor. Yine ‘denetim’ adı altında üst amirler keyfe keder ‘mesaiye kalın’ diyor. Yine bir astsubay kapalı mekanda sigara içtiği için 2.5 ay oda hapsine çarptırılabiliyor. İşte mobbing budur ve askerin üzerindeki baskının oluşması bu şekilde oluyor” diye konuştu. Kışlalardaki intihar vakalarının önlenebilmesi için eğitimin insani odaklı olması gerektiğini vurgulayan Ahmet Keser şöyle devam etti:
“Kenan Evren 1982 yılından sonra cumhurbaşkanı olduğunda öğrencilerin mezuniyet töreni için GATA’da yaptığı konuşmada ‘Siz önce askersiniz sonra hekimsiniz’ demişti. Varsayalım ki bir çatışmada bir er ile binbaşı yaralandı. Erin acil müdahaleye ihtiyacı olsa bile bu bakış açısında sahip biri tabi ki binbaşına bakacak. Askeri hiyerarşi insan olmanın önüne geçmemeli. Eğitimin insan odaklı olarak değişmesi gerekiyor. Öğrencilere insan hakları, sosyoloji, psikoloji ve hukuk dersleri verilmesi gerekiyor”
Devrecilik ön sırada
Askerhaklari.com adlı internet sitesinin verilerine göre ise kötü muamele türleri olarak hakaret, dayak, aşırı fiziksel aktiviteye zorlama, yeterli sağlık hizmeti alamama, tehdit, orantısız cezalar, şahsi işine koşturma, uykusuz bırakma ve devrecilik olarak sıralanıyor. Siteye en fazla başvuru Ankara’dan yapılmış. Ankara’yı sırasıyla Kıbrıs, İzmir, İstanbul ve Çanakkale izlemekte. Ankara, İzmir ve İstanbul’da hakaret, Kıbrıs ve Çanakkale’de ise dayak en fazla şikayet edilen konular arasında yer alıyor.
Asker Hakları İnisiyatifi sözcüsü Tolga İslam ise asker intiharlarındaki artışa dikkat çekerek, “Hiyerarşik bir mobbing söz konusu. Üstünden mobbing gören astına da uyguluyor. Çözüm eğitimin niteliğinin değişmesinde. Ordunun çağdaş ordularda olduğu gibi insan haklarına saygı temelli yaklaşımlara ihtiyacı var” diye konuştu.
TEMAD ve Asker Hakları İnisitayitifi’nin çözüm önerileri ise şöyle:
-Vicdani red hakkının tanınması
-TSK Disiplin Kanunu’nda iyileştirmeye gitmek
-Harp okullarında verilen eğitimin insan odaklı olarak değiştirilmesi
-Nefret suçunun yargılanabilir bir suç olarak kabul edilmesi
-TSK’nın ekonomik iyileştirmelere gitmesi
-Hakkı ihlaline uğrayan askerlerin davalarının sivil savcılıklar tarafından soruşturulması ve yargılanması
Şüpheli şekilde ölen ya da intihar eden askerlerden bazıları şöyle:
- Yarbay Ali Tatar
- MİT mensubu Kaşif Kozinoğlu
- Sevag Balıkçı
- Emre Ersöz
- İbrahim Acar
- Yasin Şimşek
- Adem Kocakaya
- Selim Kara
- Mithat Özer
- Hüseyin Kutluay
- Mazlum Aksu
- Abdul Kerim Çetinkaya
- Ramazan Altay
- Abdurrahman Çiftçi
- Masum Atlığ
- Oğuzhan Şahiner
cumhuriyet.com.tr – 13.05.2013
