Kürtler Eşit Haklı Vatandaşlık İstiyor, Kardeşlik Değil

Toplumsal sorunların çözümünde ve insanlığın gelişip ilerlemesinde de belirleyici olan gelişmiş bir demokrasi ve evrensel nitelikli hukuk sistemidir. “Kardeşlik”, “akrabalık”, “ırksal yakınlık” vb. kavramlar içeriksiz soyut feodal değerlerdir.

Tarık Ziya Ekinci İstanbul - BİA Haber Merkez

Kürtler, Cumhuriyetin kuruluşundan başlayarak yok sayıldı. Ancak, 1991’de varlıkları tanındı ve resmiyet kazandı. Hemen sonra da, o güne kadar hiç kullanılmayan ya da kullanılması sakıncalı görüldüğü için itibar edilmeyen, “Kürt kardeşliği” deyimi kullanıma girdi. Ve kısa zamanda yaygınlık kazandı. Bu kavramı tedavüle sokanların amacı, Türkiye’de yalnız Türklerin egemen ulus “milleti hâkime” olduklarını, vatandaşlık hakkının da onlara ait olduğunu hatırlatmak ve Kürtleri “kardeşlik” payesiyle pasifize etmek olduğu açıktır.

 Türkiye’de millet ve vatandaşlık kavramlarının oluşumu ve Kürtler

Osmanlı devlet sisteminde Padişah Allah’ın yeryüzündeki temsilcisidir. Toplumu yönetme ve hükmetme yetkisi ona Tanrı tarafından bağışlanmış bir haktır. Padişahın egemenliği altındaki insanların tümü onun kullarıdır. Feodal değerlerin hâkim olduğu bu evrede “nation” kavramının karşılığı olan “ulus” ya da bugünkü yaygın anlamıyla “millet” deyimi henüz kullanımda değildir. O dönemde millet deyimi aynı dine mensup toplulukları tanımlayan bir sözcüktür. Vatandaşlık kavramı da bilinmiyordu. Padişahın kulları inançlarına göre ya “milleti hâkime” ya da “milleti mahkûme” olarak sınıflandırılmaktaydı. Devletin gelişme ve güçlenme yıllarında Müslüman kavimlerin tümü milleti hâkime, gayrimüslimler ise milleti mahkûmeydi. Örneğin Müslüman Türkler, Araplar ve Kürtler milleti hâkime, Ermeniler, Rumlar, Yahudiler, Sırplar vb. gayrimüslim kavimler ise milleti mahkûme olarak tanımlanıyorlardı. Milleti hâkime konumunda olanlar Padişahın makbul kulları, milleti mahkûme olanlar ise gayri makbul olanlardı. Osmanlı İmparatorluğunun çöküş sürecinde bağımlı halkların birer birer devletten kopmaları ile birlikte milleti hâkime ve milleti mahkûme ikiciliği muhteva değiştirdi. İmparatorluğun dağılmasını önlemek için ulus kavramı öne çıkarıldı. Türkçülük önem kazandı. Tebaanın adlandırılmasında din öğesinin yerini etnik farklılıklar aldı. Ümmet karşılığındaki millet sözcüğü de anlam değiştirdi. Nation (ulus) anlamında kullanılmaya başlandı. Bu değişimde kapitalizmin gelişmesi de etkiliydi. Böylece milleti hâkime ve milleti mahkûme ayırımı egemen ulus ve etnik azınlık ikiciliğine dönüştü. Sayısal üstünlüğü olan Türkler ‘milleti hâkime’ nitelemesindeki Müslüman topluluk konumundan egemen ulus konumuna geçtiler. Türklerin dışında kalanlar ise din ayırımı gözetilmeden azınlık sayıldı. Cumhuriyet dönemine gelince ulus ve azınlık karşıtlığı daha da derinleşti. Sünni Müslüman inancından, tek dilli, tek kültürlü homojen bir Türk ulusu oluşturma politikası benimsendi. Bunun gereği olarak da gayrimüslimler ülke dışına kaçırıldı. Osmanlı döneminde milleti hâkime statüsünde olan Müslüman Kürtler ise yok sayıldı ve baskı altında asimilasyona zorlandı. Cumhuriyetin ilk yıllarında Başbakan İsmet İnönü Kürtlerin konumunu şu sözlerle açıklıyor: “Milliyet yegâne vasıta-i iltisaksımızdır. Diğer anasır Türk ekseriyeti karşısında haiz-i tesir değildir. Vazifemiz Türk vatanı içinde bulunanları behemehâl Türk yapmaktır. Türklere ve Türkçülüğe muhalefet edecek anasırı kesip atacağız. Vatana hizmet edeceklerde arayacağımız evsaf her şeyden evvel o adamın Türk ve Türkçü olmasıdır.”[1] Sivas demiryolunun açılışı münasebetiyle yaptığı konuşmada ise “(…) Bu ülkede sadece Türk ulusu etnik ve ırksal haklar talep etme hakkına sahiptir. Başka hiç kimsenin böyle bir hakkı yoktur” [2] diyordu.
Kürtler var olduklarını kabul ettirmek için aralıksız biçimde ve ağır bedeller ödeyerek 70 yıl boyunca mücadele ettiler. Nihayet 1991’de Başbakan Demirel devlet adına “Kürt realitesini tanıyoruz” diyerek Türkiye’de Kürtlerin varlığı resmen kabul ve ilan edildi. Bu açıklamanın yapıldığı güne kadar, Türkiye’de Kürtlerden ve Kürt halkından söz etmek ağır cezalık bir suçtu. Resmiyette Kürt yoktu. Onlar dağlı Türklerdi. Devlet ideolojisini sürdüren aydın, yazar ve akademisyenlerin görevi Kürt diye bir kavmin olmadığını, bu adla anılan topluluğun Orta Asya kökenli bir Türk boyundan geldiklerini kanıtlayan çalışmalar yapmaktı.
Kürtler büyük acılar çekerek varlıklarını kabul ettirdikten sonra da başlattıkları vatandaşlık mücadelesi devam etti. Bu kez, ayrı bir halk olarak statülerinin belirlenmesini, evrensel nitelikli temel haklarının tanınmasını ve eşit haklı yurttaş olarak benimsenmeyi istiyorlardı. Bu mücadele bugün de devam ediyor.

 Kürt kardeşliği pasifleştirici bir ideolojidir

Kürtler ayrı bir halk olarak tanındıktan sonra artık ret ve inkâr edilmeleri mümkün değildi. Onları mücadele etmekten alıkoyacak yeni bir ideolojik araca ihtiyaç vardı. Bu ihtiyacı karşılamak amacıyla bir “üst aklın” önerdiği “Kürt kardeşliği” kavramı geliştirildi. Özü itibariyle duygusallığı ağır basan Kürt kardeşliği kavram yaygınlaştı ve giderek karşı çıkılması imkânsız bir toplumsal değer haline geldi. Bu yeni soyut kavramla telkin edilmek istenen şuydu:  artık Kürtler geçmişi unutmalı, kardeşlik bir milat olmalıdır. Kürtler başka haklar istemekten vazgeçmeli “kardeşlik şefkatinin” manevi hazzıyla yetinmelidirler. Oysa yaşam sanıldığı gibi tekdüze değil. Geçmişi, bugünü ve geleceğiyle bir bütündür. Geçmişi sorgulamadan bugünde yaşamak hayatın gerçeğiyle bağdaşmaz. Kürtler, bugün, Kardeşlik edebiyatı yapan ‘Türk kardeşlerinden’ yok sayıldıkları, sürgünlerde açlık ve sefalet çektikleri, köylerinin yakılıp yıkıldığı, faili meçhul cinayetlerle ortadan kaldırıldıkları yıllarda neden kardeş sayılmadıklarının yanıtını istiyorlar. Kardeşlik hayatın herhangi bir evresinde rastgele benimsenen geçici bir ilişki değil. Yaşamla beraber oluşan ve yaşam boyu devam eden insani bir değerdir. Oysa beklenmeyen bir anda ortaya çıkan “Türk-Kürt kardeşliği” bu gerçekle çelişmekte.
Kardeşlik edebiyatı yapanlar ya ‘üst aklın’ tuzağına düşenlerdir. Ya da bilinçli olarak ‘üst aklın’ hizmetindedirler. Her iki durumda da sonuç değişmiyor: Kürtleri pasifize etmek ve onları temel vatandaşlık hakları için mücadele etmekten alıkoymak. 

Kardeşlik hukuku kardeşin meşru haklarını savunmayı gerektirir

Kürtlerin bir halk olarak tanınması onların temel vatandaşlık haklarından yararlanmalarını kaçınılmaz yapar. Bu hakların tanınması bağlamında Kürt aktivistleriyle “Türk kardeşleri” arasında aşılmaz bir duvar oluşmuş. Kürtler evrensel nitelikli temel vatandaşlık haklarından yararlanmak istemekte… Kardeşlik edebiyatı yapanlar ise başka bir hak istemekten vazgeçmelerini ve “kardeşliğin manevi hazzıyla” avunmayı tavsiye etmekteler. Bu karşıtlığı aşmanın tek bir yolu vardır: Türkiye’de özgürlükçü, insan haklarına saygılı, hukukun üstünlüğüne bağlı ileri bir demokrasiyi kurup işletmek ve eşit haklı anayasal vatandaşlığı yaşama geçirmektir. Ancak böyle bir düzende Türk-Kürt kardeşliği bir anlam kazanır.  
Gelişmiş demokrasileri, Türkiye’deki biçimsel demokrasiden ayıran hukukun üstünlüğü, özgür basın, şeffaflık, insan haklarına saygı, kuvvetler ayırımı vb. evrensel değerler olarak bilinir. Ama günümüzde belirleyici olan asıl ayıraç anayasal vatandaşlıktır. Bu kavram, Nazizmin kökleri üzerinde araştırma yapan Avrupalı düşünürler tarafından geliştirildi. Ve Alman düşünür Habermas tarafından formüle edildi. Anayasal vatandaşlık çok kültürlü bir toplumda her türlü etnik, kültürel ve dilsel tekelciliği reddeden, farklı dil, inanç ve kültürlerden herhangi birinin diğerleri üzerinde egemenlik kurmasını yasaklayan bir kavramdır. Bir ülkede anayasal vatandaşlık kavramının toplumsal bir değer haline gelmesi, ancak, demokratik kurumların güvencesi altında, anayasal yurtseverlik kültürünün oluşması ile mümkündür. Bu çağdaş yurttaşlık anlayışı Batı’da 1980’den itibaren uygulanmaktadır.

Anayasal vatandaşlık farklı toplulukların haklarını koruyan uluslararası hukuktan güç alır

Anayasal vatandaşlık kavramı, farklı etnik, dinsel ve kültürel toplulukların temel insani haklarını tanımlayan uluslararası hukuksal belgelerden güç alır. Batı demokrasilerinde bu hakları tanımlayan sözleşme ve anlaşmalardan oluşan son derece kapsamlı bir azınlık hukuku[3] oluşmuş. Bu belgelerde yer alan azınlık haklarının tanınarak uygulanması demokratik hukuk devleti olmanın vazgeçilmez koşuludur. Örneğin AB ülkelerinde Avrupa Konseyi, Birleşmiş Milletler, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nın (AGİT), Avrupa Birliği (Kopenhag Kriterleri)  vb. kurumlar içinde oluşan yirmiyi aşkın sözleşme ve anlaşmadan oluşan bir azınlık hukuku uygulanmakta.Bu belgelerin içerdikleri kuralların tümü birden azınlık hukukunu oluşturur. Anayasal vatandaşlık bağlamında azınlık hukukuna saygı gösterilmesi demokrasiyle yönetilmenin ölçütüdür. Örneğin Avrupa Birliği’ne aday bir ülkenin üyeliğe alınması için azınlık hukukunu oluşturan uluslararası belgelerin tümünü benimseyip onaylamış olması şarttır. Türkiye bu sözleşmelerin bir bölümünü onaylamış olup çoğunda taraf konumundadır. Ama uygulamadan imtina etmekte…

Azınlık hukukunu oluşturan ortak hükümler şunlardır:

• Ulusal kimliğinin ve ulusal kültürün tanınması,
• Anadilde eğitim görme hakkı,
• Kendi dillerinde bilgilendirilme hakkı,
• Etnik, kültürel, dilsel ve dinsel kimliklerinin korunması hakkı,
• Anadillerin resmi mercilerde kullanılması hakkı,
• Azınlıkların tarih ve kültürlerinin okutulması hakkı,
• Tarihsel ve bölgesel veriler dikkate alınarak bölgesel ya da özerk idareler kurma hakkı,
• Kendi aralarında örgütlenmeleri ve yönetime özgürce katılmalarını sağlayacak düzenlemenin yapılmasını talep etme ve gerçekleştirme hakkı,
• Demokratik hiçbir devlet azınlıkların asimile olmalarını kolaylaştıracak düzenlemeler ve idari bölünmeler yapma hakkına sahip değildir.
• Azınlıkların dil, din ve kültürlerini asimile edecek uygulamalar kültür soykırımı sayılır ve insanlık suçudur.

Kardeşlik deyimi neden iticidir?  

Yukarıdan beri yapılan açıklamaların ortaya koyduğu gerçek şudur: Çağımızın yükselen değeri, hukukun üstünlüğüne bağlı özgürlükçü bir demokrasi ve anayasal vatandaşlıktır. Toplumsal sorunların çözümünde ve insanlığın gelişip ilerlemesinde de belirleyici olan gelişmiş bir demokrasi ve evrensel nitelikli hukuk sistemidir. “Kardeşlik”, “akrabalık”, “ırksal yakınlık” vb. kavramlar içeriksiz soyut feodal değerlerdir. Bunların toplumsal gelişmeye ve barışa katkıları yoktur. Aksine, pasifleştirici ve frenleyici etkileri vardır.  
Tüm bu nedenlerle Kürtler pasifleştirici soyut ve içi boş “kardeşliği” değil, Türkiye’de ileri bir demokrasinin kurulmasını ve eşit haklı anayasal vatandaşlığın uygulanmasını istemekte ve bu hedeflere ulaşmak için hukuk içinde mücadele etmeyi yeğlemektedirler.
Kardeşlik sözcüğünün büyüsüne kapılarak “Kürt kardeşliği” deyimini kullanmakta keramet arayan iyi niyetli vatandaşlarımızın da içtenliklerini kanıtlamanın yolu bu deyimi yinelemek değil, Kürtlerle birlikte ileri bir demokrasinin kurulması ve eşit haklı anayasal vatandaşlık için mücadele etmektir. (TZE/HK)
* Türk-Kürt kardeşliği temasını kullanarak düşünce üretenler, yazı yazanlar, ulusal birlik ve bütünlük üzerine ahkâm kesenlerin gerçek amacı Kürtlerin milleti mahkûme statüsünde olduklarını belirtmektir. Bunların bir bölümü iyi niyetlidir. Kürtlere kardeşlik payesi verilince sorunların biteceğini hayal ederler.

---

[1] Vakit gazetesi, 27 Nisan 1925

[2] Milliyet Gazetesi, 31 Ağustos 1930

[3] Farklı etnik, dinsel ve kültürel toplulukların hukukunu tanımlayan deyim

 

Tarık Ziya Ekinci

18 Şubat 1926’da Lice’de doğdu. İstanbul Tıp Fakültesi’ni bitirdi. 1965’te Türkiye İşçi Partisi’nden Diyarbakır milletvekili seçildi. 12 Mart’ta Diyarbakır Sıkıyönetim Cezaevi’nde “Kürtçülük” propagandası yaptığı iddiasıyla TCK’nin 142/1 maddesinden üç yıla mahkûm oldu ve iki yıl tutuklu kaldı. 12 Eylül 1980 darbesinden sonra da beş kez tutuklandı. 1982-1989 döneminde Paris’te kaldı. Kürt sorunuyla meşguliyetini, düşünmeyi ve yazmayı hep sürdürdü. Kitapları: Doğu Dramı (1966), Devlet ve Ben (1995), Faili Meçhul Bir Cinayet (1994), Vatandaşlık Açısından Kürt Sorunu ve Bir Çözüm Önerisi (1997), Demokrasi, Çokkültürlülük ve Bir Yargısal Serüven (1999), Avrupa Birliği’nde Azınlıkların Korunması Sorunu Türkiye ve Kürtler (2001), Sol Siyaset Sorunları Türkiye İşçi Partisi ve Kürt Aydınlanması (2004), Millet, Milliyetçilik, Devlet ve Anayasa Sorunları (2004), Türkiye’de Demokrasi ve İnsan Hakları Sorunları (2004), Türkiye’nin Kürt Siyasetine Eleştirel Yaklaşımlar (2004), Türkiye’nin Çağdaşlaşması ve Kürtler (2006), Lice'den Paris'e Anılarım (2011).

Savaş sokaklarında bir piyanist: Polonyalı değil Suriyeli

Bombaların harabeye çevirdiği binaların arasında, çoluğu çocuğu etrafına toplayıp piyano çalan, etrafına neşe saçan adamları sadece II. Dünya Savaşı filmlerinden mi tanırsınız? Ayham’ın hikayesini dinleyin, fazlasını bulacaksınız.

Suriye
Polonyalı Wladyslaw Szpilman, 1930’larda ülkesinin en tanınmış piyanistlerinden biriydi. Ayham el Ahmed, Suriye’deki Filistinli kampı Yarmuk IŞİD tarafından tamamen ele geçirilmeden evvel, II. Dünya Savaşı’nı anımsatan harabelerin ortasında duvar piyanosunun tuşlarına basınca epey tanındı. Gün geldi Yarmuk’a nasıl hapsolduklarını anlattı, gün geldi etrafına çocukları toplayıp neşesiyle onları güldürdü.
Szpilman da ülkesi Naziler tarafından işgal edince Varşova’nın gettolarında yaşamak zorunda kalmıştı. Szpilman da kurtulmaya çalıştı, Ayham da.
Yönetmen Roman Polanski “Piyanist” Szpilman için dev bir film yaptı, film üç Oscar aldı.
Ayham’ı videolarıdan, ajans haberlerinden tanıdık. Şimdi, Avrupa’nın yaşadığı mülteci krizinin yarattığı insan hareketliliğinin II. Dünya Savaşı dönemiyle karşılaştırıldığı şu günlerde, bir Yahudi ile bir Filistinlinin öyküsü nasıl da örtüşüyor.
IŞİD’çiler Ayham’ın piyanosunu Nisan ayında, doğum gününde yaktı. Piyanosunu karısı ve iki oğlunun bulunduğu Yalda’ya kaçırmak isterken, yolda yakalardılar onu. “Haram bu” dediler. O zaman, AFP’ye, “O piyano sadece bir müzik aleti değildi. Bir arkadaşım ölmüş gibi oldum” dedi.
IŞİD’çiler, internet videolarına dokunamadı, her gün birilerinin açlıktan ya da çatışmalardan öldüğü kamptakilere umut saçan genç adamın şarkıları bir daha, sonra bir daha dinlendi bütün dünyada.
Kendisiyse, cebinde parası olduğu halde bir yaşındaki bebeğine süt, büyük oğluna bisküvi alamadığında umutsuzluğa kapıldı. Sonunda o da kervana katılmaya karar verdi, bombalarında altında kalan bir rotadan, Şam, Homs, Hama ve İdlib’den geçerek Türkiye’ye ulaştı. İzmir’de sokaklarda yatanları görünce, yolun hiç de kolay olmadığını gördü. Böcekli, fareli bir daire buldu. Kişi başı 1,250 dolar ödeyip, o botlardan birine atladı.
Geçtiğimiz hafta Facebook’a Midilli’ye doğru yola çıktığını yazarken Akdeniz’den yardım dilendi. Sonra Makedonya, Sırbistan, Zagreb… Şimdiki hayali Berlin sokaklarında çalmak. Yolculuk daha bitmedi. BBC’ye anlattığı kadarıyla, ailesini getirebileceği güvenli bir yer arıyor.
Avrupa, işte hayata bu kadar bağlı ama işte hayatları bu kadar tehlikede insanları kucaklamakta tereddüt ediyor.
Szpilman 2000’de, büyük acılar yaşamış bir adam olarak doğduğu ülkede öldü. Umarız, Ayham’ın zorlukları burada biter ve bir gün doğduğu toprağa döner.
*Radikal’den alınmıştır.

Görme Engelli Adam ve İki Kolunu Da Kaybetmiş Arkadaşı Bir Köyü Nasıl Kurtarıyor?

Jia Haixia ve Jai Wenqi kuzeydoğu Çin'de yaşıyorlar. İkisinin de ciddi engelleri var, ancak belli ki zorluklar onları yıldırmamış. Birlikte muazzam bir işe imza atıyorlar.

• İkilimizden birisi görme engelli, diğeri ise her iki kolunu da kaybetmiş. Her ikisi de 53 yaşındalar
  

  

• 10 yıldır beraberler. Ne mi yapıyorlar?
  

  

• Ağaç dikiyorlar!
  

  

• Amaçları Yeli adındaki köylerini her yıl sel basmasını engellemek ve biraz da para kazanmakmış
  

  

• Bu gaye uğruna 10 yılda 10 binden fazla ağaç dikmeyi başarmışlar
  

  

• Fidan alacak kadar bile paraları olmadığından ağaç dallarını dikmek zorunda kalıyorlar
  

  

• Bir arada birbirlerinin eksikliklerini kapatabiliyorlar
  

  

• "Ben onun elleriyim. O da benim gözlerim"
  

  

• Yaptıkları iş hiç kolay değil
  

  

• "Kendi ayağımızın üstünde duruyoruz"
  

  

• İkilinin yaptıkları ortaya çıkınca Çin'de bir anda ünlendiler. Kısa süre içinde tüm ülkeden destek yağmış
  

  

• Kör olan Haixia'nın tekrar görmesini sağlayacak bir ameliyat söz konusu olabilecek. Ayrıca bağışlarla bir evlerinin olması ve aç kalmamaları da güvence altına alınmış
  

  

• Hem hayata sıkı sıkıya tutunmaları, hem de yaptıkları iş takdire şayan...
  

  

PROTEST THE RALLY

Earlier today, Donald Trump, Ted Cruz and Sarah Palin held a rally on the west lawn of the Capitol in support of war and against the Iran deal. I don’t remember the last time I heard the words “God,” “Jesus,” and “war” so often and in such close proximity to one another.

Code Pink was there to protest this rally of stupidity, bigotry and hate with their usual blend of positivity, facts, historical knowledge and pink clothing. Also present were Veterans for Peace, IVAW (Iraq Veterans Against War) and Neturei Karta, an Orthodox Jewish organization that is against war and the State of Israel. I’m not sure where I stand on this group but I was happy, at least, to see so many turn out in support of the Iran deal.

Despite the heat, activists in pink, black and everything in between, stood their ground in what I would like to call the Peace Line, across from the west Capitol lawn but within earshot of the rally-goers. Medea Benjamin and Tighe Barry lead chants of “No War” “Peace with Iran” and others. Neturei Karta joined in as well, and sang and chanted in Hebrew. Several rally-goers shot out obscenities as they passed by, presumably because they can’t think of anything intelligent to say. Code Pink activists and others handled it with grace – I could certainly learn a few things from their calm and composure in these situations.

Please feel free to share images with credit to Eleanor Goldfield/Art Killing Apathy

The Peace Line

My favorite shot of the day

Fluting for peace!

Conflicting viewpoints

Back from the dark side

Efsanevi yazar Galeano: Ben elinden hiçbir şey gelmeyen beceriksizin biriyim

Banu Acun ve Canan Kaya’nın Latin Amerika’nın Kesik Damarları ve Gölgede ve Güneşte Futbol’un yazarı Eduardo Galeano ile yaptıkları söyleşiden satırbaşları:
Bacaktan çok tekerleklerimiz var
Büyük, modern şehirlerde otomobillerin diktatörlüğünde dayatılan yaşam tarzı hoşuma gitmiyor. Biz insanlar yürümeyi unutuyoruz. Bacaklarımız var ama her seferinde onları daha az kullanıyoruz. Gerçekte bacaktan daha çok tekerleklerimiz var. Tamamen motorize olmuş durumdayız. Üstelik ben yürürken sözcükler de içimde yürüyor. Yani ben yürürken yazıyorum, hikâyeler ben yürüdükçe içimde yürüyen sözcüklerle büyüyor.
Ben hayata benzeyen bir dille yazmak istiyorum. Yani his düşünce, aynı zamanda hem düşünenebilmek hem de hissedebilmek, kalbin ve mantığın birleştiği yerde hislerin ve düşüncelerin dünyasında. Zannediyorum ki bu dünyalarda sözcükler yürüyerek birleşir. En azından ben öyle hissediyorum. Sözcüklerle yürüyorum, sonra yazıyorum. Bir şekilde bu sözcükler bana doğru yürüyorlar.
Bu yüzden her zaman şunu söylüyorum, kitaplar beni yazıyor, ben onlar için yazıyorum. İçimdeki kapının çalınma vaktine kadar yavaş yavaş, uysalca büyüyorlar. Dudaklarımın kapısını çalıyorlar, ellerimin kapısını çalıyorlar. Tık tık tık, dışarı çıkmak istiyorlar, daha fazla şeye ulaşmak istiyorlar.
Beceriksizin biriyim
Ben elinden hiçbir şey gelmeyen beceriksizin biriyim. Bu yüzden doğduğumdan beri hep şunu yapayım bunu yapayım diye çabaladım. İlk önce futbolcu olmak istedim ama bacaklarım istemedi. Yani Galeano değil, Lugano olmak isterdim… Sonra din adamı olmak istedim ama günahkâr beynim yüzünden onu da olamadım. Sonrasında ressam olmak istedim, bir dönem oyalandım. Ama her zaman söylemek istediklerimle söylediklerim, yani arzular ve gerçekler arasında büyük bir uçurum olduğunu hissediyordum. Bu yüzden çok zorla da olsa yazmaya başladım.
Benim için yazmak çok meşakkatliydi. Şimdi yazmaktan keyif almama rağmen hâlâ benim için meşakkatli bir iş ve beni zorlamaya devam ediyor. Ama ilk yazma deneyimlerim bana pek keyif vermiyordu. Onun yerine hızlı gazetecilik yapmak daha çok hoşuma gidiyordu.
Gazeteciliğe on dört yaşımda karikatürist olarak başladım. Daha sonra ilk makalelerimi yazmaya başladım. Ancak hiçbir zaman ciddi konular üstüne yazmıyordum, ayrıca hoşuma da gitmiyordu. Daha çok bir gazeteci gibi haber peşinde koşmayı seviyordum. Çok çok sonraları yazma keyfini hissetmeye başladım. Bu, hiçbir zaman beyaz bir sayfanın başına oturunca duyduğum paniği yatıştırdım anlamına gelmiyor tabii. Yazarken aynı paniği hâlâ hissediyorum.
Bazen yazma isteği beni korkutuyor. Söylemek istediklerimi layık oldukları gibi anlatamayacağımdan korkuyorum. Çünkü gerçeklik ellerimden daha verimlidir. Benden çok daha fazla şey bilir. Bu yüzden çoğu sefer yazmak beni ürkütür. Ama korkuyu yendikten sonra aldığım keyif olağanüstüdür. Bir konu üstünde çalışırken fazla sözcükleri silmek, firari sözcükleri aramaya çıkmaksa uçsuz bucaksız bir keyiftir.
Bazen yazdıklarımın söylemek istediklerime yeterince benzediğine inanma şansı yakalıyorum. Bu bana çok keyif veriyor. O zaman bana az çok iyi gelenleri yayımlıyorum. Üstelik tek yapmayı bildiğim şey de bu, yani yazmak. Bunun dışında hiçbir şey yapmayı bilmiyorum. Araba kullanamam, patlak bir ampulü değiştiremem, bozuk fişi onaramam, tamamen beceriksiz bir adamım.

Yalnızca avcum kaşındığı zaman yazıyorum

Deneyimlerim bana şunu gösterdi; beynim bunu yazmak gerekir dediğinde, ellerime emir verdiğim zaman ellerim bana itaat ediyor ama gönülsüzce; çıkan sonuç hiçbir zaman inandırıcı olmuyor. Ellerim yalnızca kendi canı istediği zaman coşku ve heyecanla yazıyor, verilen emir üstüne değil. Ellerim kaşınınca yazıyorum.
İçimdekiler bir şeye benzediği zaman onları yazma gereği duyuyorum. Yani ellerim yazmak istediği zaman, yazacaklarım beynimde olgunlaşmış oluyor. Bunun müzikle de ilgisi var. Sözcüklerin yalnızca bir anlamı değil, aynı zamanda sesleri de vardır. Bu sesler öteki seslerle birleşir ve bir melodi oluştururlar. Okurun kulağına ulaşan işte bu melodidir. Bununla birlikte, sözcükler bir de anlam ifade eder. Tarihi ifade ederler, idealleri ifade ederler vb. Müzik gibi birinci mevkide değer görürler. 
Çevirmen, formasıyla bütünleşmeli
Çevirilerde sözcüklerin orijinal müziği kayboluyor, ama yazının orijinal melodisine saygı gösteren, ona sadık kalan bir çevirmen, duyduğu müzikle birlikte yeni bir müzik yaratma durumundadır. Çevirmen, çeviri yaparken bir coautor, yani yardımcı yazar görevi görür. Böylece çeviri, yaratıcı bir sanat haline dönüşür. Bu da çok yorucu bir iştir. Tüm dünyadan çevirmenlere kölelik ücretleri ödendiğinden, çeviri nadiren sanata dönüşür. Yalnızca… futbol deyimiyle söylersek, çevirmen formasıyla bütünleşince, yani çevirmen çevirdiği metinle kendini özdeşleştirince, ancak o zaman ona az ya da çok ne ödeneceğini umarsamadan o yeni müziği yaratır. Çevirmenlik gerçekten de çok zor, çok nazik ve günümüz dünyasında çok haksız bir biçimde ücretlendirilen bir iştir.
Türkiyeli okurla çok iyi bir bağ kurdum
Neden bilmiyorum ama kitaplarımın bazı ülkelerde öteki ülkelere göre şansı daha yaver gitti. Bazen İspanyolcadan çok farklı yapısı olan dillerde, örneğin Türkiye gibi ülkelerde söylediğim yaşandı, ki Türkçe bizim dilimizden çok çok farklı bir dil. Ama, buna rağmen kitaplarım okurlarla çok iyi bağ kurdu, insanlara ulaştı. Bu durum bana gerçekten çok büyük mutluluk veriyor. Çünkü bana göre sınır diye bir şey yoktur. Yani gönlün haritasında sınırlar yoktur. Bir insan başka ülkelerde yaşayan, başka diller konuşan, değişik kültürden bir başkasıyla kendini yurttaş (kendini aynı ülkenin vatandaşı) hissedebilir. Aynı zamanda bir kişi “Ben onlarım, onlar da ben” diye de hissedebilir. Bu yol çok daha doğal. Bu düşünce biçimi hayatta kalmaya çok yardımcı olur, çünkü bu dünya komşuna güvenme şiarı üstüne inşa edilmiştir.
Dünya korku diktatörlüğünün boyunduruğunda. Komşudan gelecek tehdite karşı eğitiliyoruz. Komşun seni kaçırabilir, tecavüz edebilir, yalan söyler, işini elinden alır, eşini elinden alır, kim bilir daha nelerini elinden alır. Ötekilere dikkat et! Yanına oturan adam bir terörist olabilir. Şu gülen kadın sana bulaşıcı bir hastalık bulaştırabilir. Korku ülkesinde yaşamaya eğitilmişiz. Bu yüzden kardeş, kız kardeş, sevgili gibi sözlere çok değer veriyorum.
Dünyanın vicdanı olmak istemem
Ben dünyanın vicdanı olmak istemem. Ama elbette ki dünyanın, hayatın açıklanmasında, anlamlandırılmasında yardımcı olma yeteneğine sahip olmayı isterdim. Ne anlamda derseniz, bana göre insanlığın gökkuşağı, gökyüzünün gökkuşağından çok daha fazla renge sahip. Yani hayran olduğumuz, güneş ve yağmurun bir araya gelmesinden oluşan gökkuşağı, bizim, insancıkların dünya üstünde var olarak oluşturduğumuz gökkuşağından çok daha az güzelliğe sahiptir. Ama görünen o ki bizler bizzat kendi kendimizin körüyüz. Kendimizi görebilme yeteneğimiz yok. Çünkü insanlığın yarısını yok sayan maçizm yüzünden, ırkçılık yüzünden, militarizm yüzünden, elitizm yüzünden, bizi azaltan, yok sayan, küçülten, bir parçası olmak istediğimiz olası bütüncül güzelliğe ulaşmamızı engelleyen sakat bir bakış açımız var. Öyleyse gökkuşağının kurtarılmasının yolu bizim onu görmemizi engelleyenleri teşhir etmekten geçer. Yani kafeslerden nefret etmeden özgürlüğe sevdalanamam. Başka türlüsü ikiyüzlü, sahtekâr bir şey olurdu. Bu yüzden dünyanın güzelliklerini görmemizi engelleyenleri teşhir etmek için insanlığın kayıp anılarını (memorias perdidas – “insanlığın kayıp tarihi” de denebilir) kurtarmakta ısrar ediyorum.
Kadınların kayıp anıları, tek suçu daha koyu bir renge sahip olmak olan insanların kayıp anıları, unutulmuş coğrafyaların kayıp anıları, söylemeye değer şeyleri olduğu için hatırlanmayı hak eden, unutulmuş, bugün bile terörist ilan edilerek diskalifiye edilmiş insanların kayıp anıları…
ABD terörizm hakkında konuştuğunda onları asla ciddiye almıyorum. Kötü bir mizah duygusuyla yapılmış kötü bir şaka olduğunu düşünüyorum. Dördüncü sınıf bir mizah…
Hepimizin bir başkasına söyleyecek, anlatacakları dinlenmeye, kutlanmaya en azından affedilmeye layık bir şeyleri vardır. En büyük sorun insanlığın büyük bir bölümünün ağzının kapalı olması, seslerinin duyulmamasıdır.
Teknolojinin ve kitle iletişim araçlarının gösterdiği inanılmaz gelişmeye rağmen, baskın sesler dünyadaki var olan seslerin çokluğuyla kıyaslandığında çok küçük bir topluluğa aittir. Bu yüzden duyulmayan seslerin, bir şeyler söyleme yükümlüğü olan seslerin dinlenmeye daha layık olduğunu düşünüyorum. Geri kalan seslerin büyük bölümüyse sahibinin sesinin yankısından başka bir şey değildir. 
Biz erkekler kadınlardan korkarız
Kadınların dünyası biz erkekler için gizemli bir dünya. Bu gizem hem arzu hem de korku üretiyor.
Zaten sahip olduğumuz, bize yeterince sorun yaratıyor. Freud penis hasetinden söz eder, ama ben, dediğim gibi onun varlığından şüpheliyim. Ama şu var, dünyanın hali hazırdaki durumunu gözler önüne seren öteki panik, yıllardan beri süregelen erkek egemenliği, maçist üstünlük tamamen korkunun eseridir, tıpkı diktatörlükler gibi korkudan doğar ve ondan beslenir. İşte bu yüzden biz erkekler kadınlardan korkarız!..

muhyiddin abdal / insan nedir şimdi bildim

 İNSAN NEDİR ŞİMDİ BİLDİM

İnsan insan derler idi
İnsan nedir şimdi bildim
Can can deyu söylerlerdi
Ben can nedir şimdi bildim

Kendüzünde buldu bulan
Bulmadı taşrada kalan
Mü’minin kalbinde olan
İman nedir şimdi bildim

Takvâ ehlinin sattığı
Mü’minlerin ok attığı
Münkirlerin şekk ettiği
Güman nedir şimdi bildim

Bir kılı kırk yardıkları
Birin köprü kurdukları
Erenler gösterdikleri
Erkân nedir şimdi bildim

Sıfât ile zât olmuşum
Kadr ile berât olmuşum
Hak ile vuslat olmuşum
Mihman nedir şimdi bildim

Muhyeddin eder Hak kadir
Görünür her şeyde hâzır
Ayan nedir pinhan nedir
Nişan nedir şimdi bildim 

(fazıl say & burcu uyar-selva erdener-güvenç dağüstün-cem adrian / insan insan)